Symbole Ewangelistów

Genezę symboli Ewangelistów znajdujemy w prorockiej wizji Ezechiela (1,1-4), a także w Apokalipsie Św. Jana (4, 6-8).

 Już w II w. św. Ireneusz pisał:

„Jakie więc było dzieło zbawienia Syna Bożego, taka sama była forma (symboliczna) zwierząt; jaka forma zwierząt, taki i charakter Ewangelii, czterokształtne zaś zwierzęta – czterokształtna i Ewangelia, i czterokształtne dzieło Chrystusa (…) Zwierzę pierwsze — powiada — podobne do lwa, charakteryzujące jego skuteczną suwerenność i królewskość. Drugie zaś podobne do cielca, co wskazuje na godność ofiarnika i kapłana. Trzecie zwierzę, mające oblicze jakby człowieka, co Jasno opisuje Jego przyjście jako człowieka. A czwarte podobne do orla latającego, co oznacza spływającą na Kościół łaskę Ducha.” [Adversus haereses III 11, 8] 

Lew jest symbolem św. Marka, jako obraz mocy i królewskiej godności Chrystusa. Znalazłam też takie wytłumaczenie: 

„Symbolem Ewangelisty Marka jest lew, gdyż zaczyna on swoją relację od opisu pobytu św. Jana Chrzciciela na pustyni. Powiada mianowicie: »Głos wołającego na pustyni: Przygotujcie drogę Panu« (…)”

Uskrzydlona postać ludzka obrazuje zapowiedziane przez proroków mesjańskie posłannictwo  Jezusa i jest przypisana św. Mateuszowi, który zaczyna swoją Ewangelię opisem narodzin Syna Bożego i dokładnej Jego genealogii.

Wół, symbol ofiary Chrystusa, został przypisany św. Łukaszowi.

Orzeł - wzniosłość nauki Jezusa i zawartych w niej tajemnic, a także symbol wniebowstąpienia - to symbol św. Jana. 

Symbole te często znajdujemy na ikonach takich, jak np. Matka Boża Krzew Gorejący,czy Zofia Mądrość Boża.

 Lew, wół, orzeł i uskrzydlona postać ludzka , towarzyszące ewangelistom umieszczane są na ikonostasach, ikonach kalendarzowych czy prazdnikach.